11 DUURZAAM ZORGEN ben je als je je realiseert dat je op elk moment ‘nieuw’ voor iemand kunt zijn? De taal van het lichaam – via aanraking en beweging – is voor dementiepatiënten erg belangrijk. Het is hun primaire taal. Voor zorgverleners is het spreken en verstaan van deze taal dus van groot belang om toegang tot ze te krijgen en weerstand te voorkomen.” Tempo Als je een cliënt ‘als persoon’ wilt zien, is het tempo waarin je dingen doet ook belangrijk. Ronald Geelen: “Wie op de automatische piloot werkt, doet alles heel snel, maar een goed begin is het halve werk. En dat betekent dat je de ander niet opjaagt of verrast. Hoe kom je binnen? Ben je zelf ontspannen? Wat zegt je lichaamstaal? Neem je even rustig de tijd om te voelen hoe het met de See Me What do you see, nurses, what do you see? Are you thinking, when you look at me, A crabby old woman, not very wise, Uncertain of habit, with far-away eyes, Who dribbles her food and makes no reply, When you say in a loud voice: “I do wish you’d try.” Who seems not to notice the things that you do, And forever is losing a stocking or shoe, Who unresisting or not, lets you do as you will, With bathing and feeding, the long day to fill. Is that what you’re thinking, is that what you see? Then open your eyes, nurse, you’re looking at ME. Wat zien jullie, zusters, wat zien jullie? Denken jullie, als jullie naar me kijken, Een humeurige oude vrouw, niet goed bij haar hoofd, Onzeker in haar bewegingen, in haar ogen een afwezige blik, Die kwijlt bij haar eten en geen antwoord geeft Wanneer je bijna schreeuwt: “Ik wou dat u het probeerde.” Die niets lijkt te merken van alles wat jullie doen. Die altijd wel iets kwijt is, een sok of een schoen, Die, al dan niet tegenstribbelend, jullie je gang laat gaan, Met baden en voeden, dat vult de lange dag. Is dat wat jullie denken, is dat wat jullie zien? Open dan je ogen, zuster, je kijkt naar MIJ. cliënt is, waar hij of zij mee bezig is? Je kunt bijvoorbeeld eerst even iets vertellen om het ijs te breken. De tijd die het kost om iemand op z’n gemak te stellen, win je terug als je een cliënt zonder weerstand of agressie daarna kunt douchen.” Ont-moeten En hoe dan om te gaan met alles wat er moet? Roos Rijnen: “Moeten leidt vaak tot onmacht en frustratie. Door het moeten vergeten we de mens. Het medicijn is ont-moeten, waardoor weer ontmoeting ontstaat. Dus stap uit die automatische pilootwerkwijze. Dat kan niet altijd, maar kies momenten op een dag dat je er echt bent.” Steun elkaar Eén op de zeven mensen met dementie heeft wekelijks last van fysieke agressie. Het is een kunst om daar op de werkvloer goed mee om te gaan. Wat ervaar jij als agressie en wat ervaren collega’s als agressie? “Het is net als met walging,” meent Ronald Geelen. “De een wordt onpasselijk van oorsmeer of een neuspegel, de ander kan niet tegen braaksel. Fysieke agressie kent vele variaties: spugen, krabben, vastpakken, persoonsgerichte uitspraken. Erken gevoelens van collega’s, ook als die anders zijn dan de jouwe. Laat je collega’s hun verhaal doen als ze boos zijn, bedroefd of bang. Die steun van een nabije collega kan heel betekenisvol zijn. En als je er samen niet uitkomt, kun je altijd nog specialistische hulp inschakelen. Laat na een agressie-incident ook nooit een collega zonder te polsen of het oké is, alleen naar huis gaan en zorg dat er thuis bekenden zijn om hem of haar op te vangen.” t Pagina 10
Pagina 12Interactieve internet whitepaper, deze reclamefolder of tijdschrift is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het naar een digitale publicatie converteren van e-flyers.
Gezond & Zeker 2015 nr. 4 Lees publicatie 166Home