TEKST: NILS ADRIAANS FOTOGRAFIE: VICTORINE EN VINCENT MENTZEL BEELD EN MACHT Vincent Mentzel (66) maakte faam als parlementaire fotograaf. Maar hij was ook portret-, reis- én reclameheeft toen compositoire, soms ook geestige keuzes gemaakt. Zo staan de foto’s waarop Hans Hillen in 1980, geflankeerd door Lubbers en Den Uyl, zijn aftreden aankondigt en die waarop Rutte, Wilders en Verhagen hun gedoogkabinet aankondigen onder elkaar. Ook visueel herhaalt de geschiedenis zich. Behalve dat het boek (“Foto Vincent Mentzel”) mijn invalshoeken laat zien, geeft het toch een aardig beeld van Nederland en de wereld de afgelopen decennia. Net als de tentoonstelling eerder dit jaar, die zo’n 100.000 bezoekers trok. Ik denk dat veel mensen hun eigen verleden herkenden.’ fotograaf. ‘Ik overhoor mensen met mijn camera.’ CREATIE Vorig jaar ben je met pensioen gegaan. Wat dacht je toen? ‘Toen dacht ik: hè hè. Maar al snel volgde het verzoek voor een tentoonstelling in de Kunsthal Rotterdam – mijn woonplaats – en een boek. Vervolgens heb ik nachtenlang gegrasduind door mijn foto’s hier in mijn werkkamer, in mijn atelier, bij de NRC [waar Mentzel 37 jaar in dienst was, red.] en in de kelder van het Rijksmuseum, dat een deel van mijn archief bezit. Gezien de hoeveelheid was het niet haalbaar een chronologisch overzicht te geven van mijn werk in het boek. Grafisch ontwerper Irma Boom RIDDER VINCENT MENTZEL Vincent Mentzel (Hoogkarspel,1945) werkte vanaf begin jaren zeventig als staffotograaf voor NRC Handelsblad. Zijn foto van een omhoog kijkende minister-president Den Uyl wordt in 1973 onderscheiden door World Press Photo. Zijn parlementaire tijdperk sluit hij abrupt af. Mentzel is te intiem geworden met het pluche. Hij krijgt vervolgens de mogelijkheid in het buitenland te werken aan langere reportages. Mentzel is van 1980 tot 2005 lid van het dagelijks bestuur van World Press Photo en van 2000 tot 2010 bestuurslid van Foam, hij heeft gepubliceerd in Newsweek en The New York Times, is meermalen onderscheiden met een Zilveren Camera en World Press Photo en maakt viermaal officiële portretten van koningin Beatrix. In 2007 wordt hij benoemd tot 72 ADFORMATIE 50 / 16 DECEMBER 2011 Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw voor zijn inzet voor het vak. Kunsthistorica Tineke de Ruijter van het Prentenkabinet van de Rijksuniversiteit Leiden, die bezig is met een monografie over Mentzel: ‘In veertig jaar heeft hij duizenden foto’s gemaakt voor een krant met een oplage van meer dan 200.000 kranten per dag. Dat betekent dat de vermelding “Vincent Mentzel” onder een foto in NRC Handelsblad waarschijnlijk meer dan 1,6 miljard keer door lezers zou kunnen zijn opgemerkt.’ In het komende nummer van Creatie staat een artikel over Vincent Mentzel en zijn relatie met opdrachtgevers, onder wie Koningin Beatrix. In tegenstelling tot de meeste nieuwsfotografen beheerde jij je eigen archief. Waarom? ‘Een krant bewaarde destijds slechts enkele fysieke afdrukken, en als het archief vol raakte, werd een deel weggegooid. Ik vond dat zonde, en de krant vond het best zolang ander gebruik ervan de NRC niet schaadde. Dat hebben we toen juridisch vastgelegd. Totdat er begin jaren negentig meer belangstelling voor fotografie ontstond. Toen wilden ze de rechten terug, en hebben we enige tijd in onmin geleefd. Maar ik heb mijn poot stijf gehouden. Zoals ik ook mijn poot stijf hield als er met mijn foto’s in de opmaak gerommeld werd. Ik maakte niet voor niets wat ik maakte [opkomend voor het belang van beeld, had Mentzel zelf graag deel uitgemaakt van de hoofdredactie, red.]. Inmiddels zijn 3500 prints zoals gezegd ondergebracht bij het Rijksmuseum – net als werk van Rembrandt (lacht). En ben ik in gesprek met het Nederlands Fotomuseum hier in Rotterdam om te kijken wat zij willen hebben. Het liefst zou ik natuurlijk zien dat er uiteindelijk één archief is en blijft. Bij de een of de ander.’ Je hebt in een eerder stadium ook reclamefotografie gedaan. Waarom ben je daar niet verder mee gegaan? ‘Ik was geen technische studiofotograaf, die Pagina 71
Pagina 73Scoor meer met een online shop in uw catalogussen. Velen gingen u voor en publiceerden weekbladen online.
Adformatie Nr. 50 Lees publicatie 100Home