CASUS AGRESSIE 18 q ik bijvoorbeeld: ‘Dáárvoor word ik hier niet betaald, ga die maar bij uw vrouw halen.’ Maar als ze dan verder op de intieme of emotionele toer willen, moet ik heel duidelijk zijn. ‘Hé, ga nu niet door, dat wil ik niet.’ En als dat niet helpt, zeg ik hetzelfde maar dan feller, of ik verbreek het contact. Ik ben duidelijk, maar zal de persoon niet afvallen door bijvoorbeeld iets te zeggen als ‘viezerik’ of zo.” Het positieve benadrukken In de door Vivian uitgedeelde folder staat expliciet: veroordeel het gedrag, niet de persoon. Vivian voegt hieraan toe: “Het andere uiterste is om ongewenst intiem gedrag goed te praten. Niet doen! Ga dus ook niet meelevend of met medelijden reageren als iemand je belaagt.” Een bekende methode om te zorgen dat iemand iets níet doet, is aandacht geven aan wat hij beter wél kan doen. De veiligheidscoach legt uit: “Je moet ook de positieve in gangen openhouden. Ik geef aan wat ik van iemand wil, bijvoorbeeld dat hij me helpt bij het opruimen van het materiaal en de afwas. Begeleiden is soms net als kinderen opvoeden. Je zegt streng dat ze niet met de schaar ‘Veroordeel het gedrag, niet de persoon’ » in het tafelkleed mogen knippen, en gaat door met: ‘Kijk eens wat een mooie vlinder je al hebt geknipt, maak er nog maar eentje voor oma, daar zal ze blij mee zijn.’ Als ik aan het tuinieren ben doe ik eigenlijk ook weer hetzelfde: het negatieve, het onkruid, schoffel ik weg, maar wat ik graag zie bloeien geef ik van begin af aan extra water.” Niet persoonlijk ENKELE CIJFERS OVER ONGEWENST INTIEM GEDRAG k Ongeveer 2% van verpleeghuisbewoners met dementie vertoont ongewenst intiem gedrag. k Elke verzorger krijgt er wel eens mee te maken. De meerderheid (80%) maakt hiervan géén melding naar collega’s en tot een officiële melding komt het zelden. k Bijna 1 op de 3 cliënten binnen de psychiatrische hulpverlening zegt zich onprettig te voelen onder opmerkingen en grappen over seks. Het kan dan gaan over gedrag van medebewoners of (soms) personeel. k Ongewenst intiem gedrag wordt door 1 op de 5 mannelijke en door 4 op de 10 vrouwelijke zorgverleners genoemd als het meest onprettige gedrag. k 1 op 4 cliënten ervaart medecliënten als opdringerig, 1 op de 10 cliënten vindt dat verpleegkundigen en verzorgenden zich grensoverschrijdend gedragen. Bron: Geelen, R (2010). Praktijk Dementiezorg. BSL: Houten Rekening houden met elkaar “Fysiek contact hoort natuurlijk óók bij ons Een ander punt dat op tafel komt zijn cliënten die een erectie blijken te hebben als je ze wilt gaan verzorgen. Het is belangrijk, stelt Vivian, om dat niet persoonlijk op te vatten: “Mannen hebben in hun droomslaap automatisch een erectie zonder dat ze aan erotische zaken denken. Als je een man op dat moment wekt, kan dat voor hem dus onbedoeld een gênante situatie opleveren. Vraag dan of het uitkomt dat je hem nu helpt. Dan geef je iemand de mogelijkheid om uitstel te vragen. Komt zo’n fysieke reactie op tijdens de verzorging, dan is een gespannen zwijgen meestal niet de beste oplossing. Je kunt de schaamstreek afdekken met een handdoek en vragen of iemand even alleen gelaten wil worden.” Vivian vraagt hoe anderen hiermee omgaan. Yvonne vertelt dat bij sommige mannen een grapje relativerend kan werken: “Dan zeg ik iets als ‘u lijkt het wassen wel prettig te vinden.’ Maar ik merk wel dat het nauw luistert, ik probeer mijn reactie af te stemmen op de persoon en mijn verstandhouding met hem.” Soms is het de cliënt die als eerste iets zegt over de situatie. Maar ook dat kan bij verschillende zorgverleners heel verschillend overkomen. Als een cliënt bij zijn erectie iets zegt als ‘dat krijg je als zo’n verdomd lekker ding je staat te wassen’, kan dit voor de ene verzorgende een opluchting zijn (‘het ijs was gebroken en we konden weer verder’) terwijl een ander juist dít als ongewenst ziet. Vaak is gedrag voor velerlei uitleg vatbaar en dat maakt het lastig om er in algemene zin iets over te zeggen. Pagina 17

Pagina 19

Voor clubmagazines, online club bladen en gidsen zie het Online Touch CMS systeem. Met de mogelijkheid voor een web winkel in uw sportbladen.

Gezond & Zeker 2013 nr. 2 Lees publicatie 136Home