13 AGRESSIE kracht en kwaliteit van een afdelingsteam invloed op de hoeveelheid voorgeschreven medicatie. Zo worden minder vaak antidepressiva voorgeschreven wanneer er meer personeel op de werkvloer aanwezig is. En hoe meer bewoners per huiskamer, hoe vaker dempende medicijnen (hypnotica) worden gebruikt. In een door Vilans in dertig verpleeghuizen uitgevoerd project nam het onhandelbare gedrag van dementerende ouderen af met 25 tot 60 procent. Ook verminderden hun angstsymptomen. En dat alles zónder medicatie! Het kenniscentrum voor langdurige zorg onderzocht de gedragsproblemen en ging van daaruit op zoek naar concrete oplossingen en afspraken. Een insteek die navolging verdient. Pijn? Pijn wordt bij mensen met dementie vaak over het hoofd gezien, onderschat of onderbehandeld. In een onderzoek werd bij ouderen met dementie en onrustig gedrag (matige agitatie) het antipsychoticum Haldol vervangen door pijnstilling. Hun stemming verbeterde en ze namen vaker deel aan sociale activiteiten. Het probleemgedrag van de behandelde groep lag zeventien procent lager dan in de controlegroep. Geconcludeerd mag worden dat in een aantal gevallen pijn het moeilijke gedrag veroorzaakte. Zoeken waar de pijn vandaan komt en behandeling met pijnstillers heeft dan natuurlijk de voorkeur boven gedrag beïnvloedende medicijnen. Invloed van de afdeling De verschillen in voorschrijfgedrag tussen psychogeriatrische afdelingen zijn groot. Daarnaast heeft de draagBijwerkingen Uit diverse onderzoeken blijkt dat de bijwerkingen van psychofarmaca aanzienlijk zijn en de effecten vaak klein. Patiënten hebben een verhoogde kans op sufheid, vallen, slikproblemen, parkinsonachtige verschijnselen en longontsteking. Zelfs als iemand medicijnen goed lijkt te verdragen, kunnen alsnog ernstige bijwerkingen optreden als iemand een poosje slechter eet of drinkt, bij ziekte of om een andere reden. En dan zijn er nog de bijwerkingen die niet weggaan na het staken van de medicijnen en bijwerkingen die pas opkomen als de medicijnen niet meer worden genomen. Hierbij kun je denken aan onwillekeurige bewegingen in gezicht, romp of ledematen. Een arts zal daarom van tijd tot tijd kijken of de dosis omlaag kan of dat er zelfs met het medicijn gestopt kan worden. Soms blijkt dan dat het probleemgedrag is verdwenen, bijvoorbeeld door toenemende dementie. Ook kunnen de omstandigheden die het gedrag in stand hielden, veranderd zijn. Natuurlijk zijn er situaties waarin het gebruik van gedrag beïnvloedende medicijnen nodig is ondanks psychosociale interventies en allerlei andere inspanningen. Maar ook dan blijft het noodzakelijk om kritisch te kijken naar de omgang met en de omgeving van de cliënt. t NIEUWE FREE–LEARNING MODULE: PROBLEEMGEDRAG II Bij probleemgedrag gaat het om hele complexe materie die grote gevolgen kan hebben voor collega’s, familie en natuurlijk je cliënt. Om daar een oplossing voor te bedenken, moet je heel systematisch – meestal samen met andere disciplines – methodisch te werk gaan. De nieuwe e-learning module Probleemgedrag II van free-learning.nl leert je werken met het ‘Stappenplan Probleemgedrag’. Deze free-learning module is een vervolg op Probleemgedrag I en is voor iedereen toegankelijk. De module is geaccrediteerd door V&VN en levert één punt op; hiervoor betaal je vier euro administratiekosten (aan het eind van de module wordt precies uitgelegd hoe dat in zijn werk gaat). Als je geen accreditatiepunt wilt maar wel een certificaat, dan is de module gewoon gratis. Meer weten over preventie van probleemgedrag en agressie? www.gezondenzeker.nl. Lees verder op Pagina 12

Pagina 14

Interactieve digi-jaarverslag, deze clubblad of vakblad is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het online bladerbaar uitgeven van e-gebruiksaanwijzingen.

Gezond & Zeker 2015 nr. 1 Lees publicatie 163Home